Prawidłowy i harmonijny rozwój dziecka. Cz.III. Rozwój spostrzegania wzrokowego

29 kwietnia 2013

Analizator wzroku dostarcza dziecku wielu różnych i istotnych dla życia informacji. Rozwój spostrzegania jasności, barw, kształtu, wyodrębniania elementów z tła rozwija się u dziecka stopniowo.

Dzięki aktywnemu spostrzeganiu (oglądaniu świata) dziecko rozwija swoją inteligencję oraz uczy się komunikacji językowej.

Kolejne lata życia dziecka a spostrzeganie wzrokowe

Poniżej rozwój spostrzegania wzrokowego w pierwszym, drugim i trzecim roku życia.

1. rok życia

1. miesiąc

Pierwszą umiejętnością noworodka jest skupianie wzroku na twarzy osoby dorosłej. Dziecko potrafi śledzić przedmiot po łuku 90 stopni (45 stopni z każdej strony).

2. miesiąc

U zdrowego dziecka po ukończeniu drugiego miesiąca życia pojawia się reakcja mimiczna na twarz dorosłego. Dziecko śledzi wzrokiem osoby poruszające się – umiejętność ta ma również walory sprawności motorycznych.

3. miesiąc

Pod koniec trzeciego miesiąca kształtuje się początek widzenia peryferyjnego. Ten rodzaj widzenia umożliwia dziecku spostrzeganie obrazów znajdujących się poza obszarem, na który patrzy. Trzymiesięczne niemowlę chętnie patrzy na oczy, nos i usta. Reaguje uśmiechem na uśmiech. Im intensywniejszy uśmiech na twarzy dorosłego, tym dłużej dziecko na nią patrzy. Dziecko śledzi obraz znikający z pola widzenia (odwraca głowę za osobą lub przedmiotem).

4. miesiąc

W połowie czwartego miesiąca rozpoczyna się u dziecka korygowanie obrazów pochodzących z obu oczu oraz widzenie trójwymiarowe. Dziecko rozpoznaje twarze i przedmioty, które widzi z różnych odległości i perspektywy. Brak tych umiejętności uniemożliwia dziecku rozpoznawanie najbliższych mu osób. Dziecko ogląda grzechotkę, podczas potrząsania nią ruchem nie ukierunkowanym, ogląda małe przedmioty położone na stole.

5. miesiąc

Dziecko aktywnie obserwuje otoczenie. Potrafi utrzymywać zabawkę w dłoni i koncentrować wzrok na innym przedmiocie, koncentruje także wzroku na ustach osoby dorosłej.

6.–7. miesiąc

Dziecko potrafi pewnie siedzieć, dlatego może równocześnie oglądać przedmioty podczas manipulowania nimi, uczy się oceniać odległości, w jakiej znajdują się przedmioty. Przełom szóstego i siódmego miesiąca to czas doskonalenia się koordynacji wzrokowo-ruchowej, dlatego dziecko spogląda za przedmiotem, który spadł ze stołu.

8.–9. miesiąc

Dziecko na przełomie ósmego i dziewiątego miesiąca potrafi przyglądać się przedmiotom, poszukiwać przedmiotu, który zniknął z pola widzenia, śledzić ruch zabawek wyrzucanych z łóżeczka, przyciągać przedmiot, który można dosięgnąć, naśladuje czynności dorosłego.

10.–11. miesiąc

Najważniejszą umiejętnością jest odwracanie kartek książki, oglądanie i pokazywanie gestem wskazującym obrazków. Dziecko potrafi wyjmować klocki z pudełka, zamykać pudełko. Potrafi również dotykać palcem wskazującym szczegółów zabawek np. nos, oko.

12. miesiąc

Następuje dalszy rozwój koordynacji wzrokowo-ruchowej. Dziecko kontroluje wzrokiem czynności wykonywane przy użyciu narzędzi (kredki, ołówek, pisak, łyżki, grzebienia), pociąga za sznurek, by przyciągnąć przedmiot umieszczony na jego końcu, wkłada małe przedmioty do dużych.

2. rok życia

Drugi rok życia to czas dynamicznych zmian w poznawaniu świata, ale także okres ćwiczeń koordynacji – wzrokowo ruchowej. Dziecko w tym wieku łączy posiadane umiejętności, tj. spostrzeganie wzrokowe, sprawność motoryczną, rozumienie mowy. Dzięki tym umiejętnościom dokonuje kategoryzacji na podstawie spostrzeganych podobieństw lub różnic. Dlatego potrafi:

• umieszczać klocki w otworach o zróżnicowanym kształcie,

• umieszczać klocki w otworach zróżnicowanych wielkością,

• budować szeregi i wieże z klocków,

• dobierać części obrazka do jego całości,

• dobierać pary zabawek,

• dobierać pary: przedmiot i odpowiadający mu obrazek.