Ruch najlepszą terapią w nadpobudliwości
3 października 2012
Aktywność ruchowa, sport i rekreacja pozostają w ścisłym związku z naszym zdrowiem fizycznym i psychicznym, niezależnie od wieku. Ćwiczenia fizyczne oraz uprawianie sportu odgrywają znaczącą rolę szczególnie w terapii dzieci z nadpobudliwością psychoruchową.
Ruch jest w stanie zastąpić prawie każdy lek, ale wszystkie leki razem wzięte nie zastąpią ruchu.
Pisał o tym już na przełomie XVI i XVII wieku Wojciech Oczko – doktor medycyny i filozofii, nadworny lekarz królów polskich: Zygmunta Augusta, Stefana Batorego i Zygmunta III Wazy; jeden z twórców medycyny polskiej, propagował uprawiania kultury fizycznej, widząc w niej korzyści zarówno dla ciała, jak i dla ducha.
Ważne przed podjęciem decyzji
Zagospodarowanie nadruchliwości poprzez uczestnictwo w regularnych zajęciach jest dla dzieci nadpobudliwych bardzo wskazane. Z jednej strony pozwala na wyładowanie energii, którą mają w nadmiarze; z drugiej zaś uczy cierpliwości i poprawy relacji z grupą rówieśników.
Przed podjęciem decyzji o wyborze konkretnych zajęć ruchowych i sportowych dla naszego dziecka, trzeba pamiętać o następujących zaleceniach.
I. Zbyt intensywne ćwiczenia mogą powodować nadmierne wyczerpanie organizmu. Oceń możliwości swego dziecka i związaną z tym intensywność i czas ich trwania.
II. Dla dzieci z nadpobudliwością i ADHD najlepszą porą dnia na zajęcia są godziny przedpołudniowe. Pamiętaj o tym, zapisując dziecko na pływalnię czy koszykówkę.
III. Dzieci nadpobudliwe nie lubią bezruchu i długich przerw. Wybieraj więc takie dyscypliny sportu i zajęcia ruchowe, w których jest najkrótszy czas oczekiwania na działanie i efekt.
IV. Grupa ćwiczeniowa nie może być zbyt liczna – optymalna liczba to do 10 uczestników. Zapytaj o przewidywalną liczebność grupy.
V. Ważne, by zajęcia prowadziła osoba z doświadczeniem w pracy z dziećmi nadpobudliwymi. Zapytaj o to, kto ma zostać trenerem Twego dziecka.
VI. Reguły zachowania na zajęciach muszą być ściśle określone. Dziecko musi je znać i przestrzegać oraz wiedzieć, jakie są konsekwencje niewłaściwego zachowania.
VII. Dziecko powinno być świadome systemu nagród i kar. Nie zapominaj, że szczególnie dla nadpobudliwych dzieci nagrody za osiągane w sporcie sukcesy są bardzo ważne.
VIII. Rodzice i rodzeństwo powinni aktywnie uczestniczyć w codziennych ćwiczenia i w trakcie rywalizacji na zawodach sportowych. Pamiętaj, że wsparcie bliskich wpływa na wytrwałość i motywację do działania, co stanowi istotny element terapii.
IX. Przestrzeganie terminów zajęć oraz ich regularność wzmacniają motywację i uczą cierpliwości – cechy niezwykle ważne do wypracowania u dzieci nadpobudliwych. Pilnuj więc kalendarza zajęć.
X. Wybrane zajęcia ruchowe czy uprawianie konkretnej dyscypliny sportowej powinny przede wszystkich dawać radość i przyjemność naszemu dziecku. Nie trać tego celu z oczu.
Jakie dyscypliny sportu wybierać?
W przypadku dzieci nadpobudliwych trudno mówić o dyscyplinach sportu zabronionych czy też szczególnie zalecanych. Wybierając rodzaj ćwiczeń, warto wziąć pod uwagę preferencje dziecka, tzn. to czy woli nieograniczoną niczym swobodę albo to jak znosi reguły gier zespołowych.
Pływanie – pozwala łączyć przyjemne z pożytecznym, czyli daje szansę „wyszalenienia się” i przy okazji jest świetną terapią na nadruchliwość. Uprawiane z przestrzeganiem zasad higieny i bezpieczeństwa jest jednym z najzdrowszych sportów.
Joga harmonizuje umysł i ciało, umożliwia osiągnięcie równowagi emocjonalnej. Dzięki ćwiczonej w trakcie spotkań umiejętności pogłębiania i wydłużania oddechu, zwiększa się u dziecka nadaktywnego zdolność do samokontroli zachowania i prawidłowych reakcji na otaczające je bodźce.
Sporty ekstremalne, takie jak: wspinaczka, snowboard, nurkowanie i kolarstwo górskie, łączą w sobie elementy emocji, przygody i ryzyka z możliwością wyładowania nadmiaru energii.
Turystyka piesza i górska stanowi połączenie zdrowego ruchu na świeżym powietrzu z rozbudzeniem ciekawości, odkrywaniem nowych nieznanych miejsc oraz fascynacją górami i otwartą przestrzenią.
Sporty grupowe – piłka nożna, koszykówka i siatkówka – poza intensywnymi regularnym ruchem uczą zachowań w grupie oraz poszanowania dla reguł gry, czyli niezbędnego okiełznania własnego temperamentu.
Wschodnie sztuki walki to nauka koncentracji i dyscypliny. Wbrew pozorom nie jest wyłącznie umiejętność zharmonizowania pracy rąk, nóg i tułowia, ale cała filozofia i sztuka wytyczania sobie celów. A dzieci z ADHD mają szczególne problemy z wyznaczaniem długo i krótkoterminowych celów i późniejszym ich osiąganiem.
Ważne!
Nie zrażaj się ani nie zniechęcaj dziecka, gdy wbrew twoim oczekiwaniom i planom zrezygnuje ono z udziału w wybranych zajęciach. Szukaj dalej takiego pola dla jego aktywności, które z jednej strony pozwoli na relaks, a z drugiej przyniesie korzyści jego zdrowiu i rozwojowi.
Joanna Kulawik
